Onlangs ben ik er weer ingetrapt. In de kerstmarktmythe.

Na eerdere hevige teleurstellingen tijdens het slenteren over een van de “sfeervolle kerstmarkten”, was ik dit jaar vastbesloten geen voet erop te zetten. Totdat er, een paar dagen terug,  diep binnenin me een stemmetje is dat vilein fluistert dat het nu misschien wél meevalt.

Omdat we toch al in de stad zijn, betreed ik met manlief het grote plein dat speciaal voor die gelegenheid is omgetoverd in iets dat door moet gaan voor “magisch”. Wellicht dat het probleem zit in het enorme verwachtingspatroon dat dit woord in mij oproept. Magisch associeer ik in dit verband met Anton Pieck-achtige kersttafereeltjes waar mij de mond van open valt.

Fout dus, he-le-maal fout. Want al na een paar meter schuifelen tussen andere hoopvollen zie ik de overbekende houten hutten al weer opdoemen met daarin doodgewone handtassen, riemen en – o horror – hoesjes voor mobiele telefoons. Het moeten bekijken van deze spuuglelijke commerciële uitingen is het aller-, allerlaatste dat ik in verband breng met het ultieme Kerstgevoel.

Dat het nog daglicht is en het dus opvalt dat her en der kabels lopen en er grote lelijke afvalcontainers staan draagt ook niet bij aan de verhoging van de sfeer. Daar heb je toch minimaal twinkelende lichtjes voor nodig (mental note: ga dus sowieso nóóit overdag).

Omdat ik Kerstmis rotsvast associeer met ijselijke kou en besneeuwde straten en huizen (met dank aan de filmklassieker White Christmas), helpt het lente-achtige weer ook al niet mee om het magische kerstgevoel te ervaren. Want hoewel her en der dapper wordt getracht de kerstschijn op te houden door het serveren van braadworsten, geurige Glühwein en dampende chocolademelk bij temperaturen die inmiddels zijn opgelopen tot zo’n 13 graden, daalt bij mij de kerstsfeer tot ver onder het vriespunt. Als het aan mij ligt, wordt het verpesten van mijn mooie winterse droom nog snel met stip op één als bespreekpunt op de Klimaattop geplaatst.

De gezichten van de stelletjes die in een zielloze witte plastic tent aan van die sta-tafeltjes hun drankjes nuttigen, spreken boekdelen. Het verschil met het après-ski gevoel van die gezellige berghut in een wintersportoord is onoverbrugbaar, dus lijkt dit meer op een verplicht nummer.

Het enige dat mij in de verte doet denken aan een winters schouwspel, is de schaatsbaan. Maar waar ik denk aan ouderwets schaatsplezier, blijkt al snel dat zelfs hier de digitale gekte heeft toegeslagen. Want op het ijs zie ik alleen maar jongeren die al schaatsend selfies maken en aan het whatsappen zijn.

Kijkend naar al die verveelde blikken van jongeren, oudere mensen en koppels met kinderwagens die doelloos tussen de kraampjes doorlopen, bekruipt me het idee dat iedereen die zich nu op dit plein bevindt op zoek is naar dat ultieme gevoel van …, ja van wat eigenlijk? Na enig nadenken geloof ik dat mensen, ik incluis, naar een kerstmarkt trekken in een hunkering naar wat ouderwetse gezelligheid, nostalgie en geborgenheid omdat we allemaal graag die ultieme kerstdroom van de reclames, uit oude films of videoclips en boeken in het echt willen beléven. Maar tegen zo’n oersterke beelden die zich diep in ons hebben geworteld is een kerstmarkt als deze niet opgewassen. Dat is en blijft een ongelijke strijd.

Nog geen vijf minuten later zijn manlief en ik alweer van het plein afgevlucht. Beiden opnieuw een illusie armer.

© Pascale Bruinen