Mind over matter

Al je gedachten – bewuste of onbewuste – plaveien de levensweg die je volgt en hebben je gebracht naar dit moment in het hier en nu. Zo werkt de universele natuurwet van de aantrekkingskracht nu eenmaal: ieder onderwerp waar je je op concentreert wordt groter en trekt iets soortgelijks aan. Als je je dit realiseert, is het dus zaak om uitsluitend te denken aan welkome dingen in je leven (perfecte gezondheid, die droombaan, een goed gevulde bankrekening) en niet aan dingen die je niet wilt of, erger nog, waar je bang voor bent (enge ziektes, ontslag, bittere armoede).

Nu hoor ik je denken: allemaal leuk en aardig, maar hoe krijg ik het dan voor elkaar om mijn verlangens te laten manifesteren in de realiteit van alledag? Het antwoord op deze vraag is simpel én moeilijk tegelijk: je moet eenvoudigweg écht geloven dat je diepe wens, al is die nog zo absurd groot(s), uitkomt. Simpel, want om ergens sterk in te geloven hoef je geen raketgeleerde te zijn, in principe kan iedereen dat. Moeilijk omdat heilig blijven geloven in jouw droom, ook in weerwil van negatieve opmerkingen of bewijzen van het tegendeel uit je omgeving, een immense focus vereist. Maar dát het werkt, wist men heel lang geleden al: ‘En Jezus zeide tot hem: Zo gij kunt geloven, alle dingen zijn mogelijk degene, die gelooft.’ (Marcus 9:23).

Een goed voorbeeld hiervan is het placebo-effect. Talloze wetenschappelijke onderzoeken hebben uitgewezen dat een nepmedicament (bijvoorbeeld een suikerpilletje) of fake behandeling lichamelijke klachten aantoonbaar kan verminderen of zelfs genezen. Soms leidt het tot een boost van het afweersysteem, zodat je onder de microscoop een sterke vermeerdering van de killer T-cellen in het bloed ziet. Dit effect berust op een mix van factoren, onder andere de verwachtingen die de patiënt heeft (lees: rotsvast geloof in de werkzaamheid van het middel of de behandeling) en het vertrouwen in zijn of haar arts (lees: rotsvast geloof in diens deskundigheid).

De staat van je geest verandert dus de staat van je lichaam via de werking van je centraal zenuwstelsel, je hormoonstelsel en je afweersysteem. Geloof, hoop en een positief verwachtingspatroon zenden al je lichaamscellen de boodschap: ‘(Over)léven!’ en die gaan zich dan kennelijk hiernaar gedragen.

In het beroemde boek Love, Medicine and Miracles van Bernie Siegel, een Amerikaanse chirurg en schrijver, beschrijft hij een zaak van een man die leed aan een terminale vorm van kanker. Hij kon niet meer lopen, had voortdurend pijn en benodigde extra zuurstof. Als ultieme overlevingspoging kreeg hij een experimenteel maar veelbelovend medicijn toegediend. De verwachtingen van specialisten én patiënt waren hooggespannen. Kort nadat de man met het medicijn begon, ging zijn gezondheid met sprongen vooruit. Op een gegeven moment had hij zelfs geen zuurstof meer nodig, liep hij weer rond en bleken zijn tumoren enorm geslonken, tot verbijstering van zijn specialisten. Want zó’n dramatisch effect hadden ze nou ook weer niet verwacht.

Zijn genezing ging in rap tempo door totdat er na enige tijd berichten in de pers verschenen die meldden dat het medicijn helemaal niet werkte. De patiënt las– en geloofde – deze krantenartikelen helaas ook en overleed een paar weken later.

Dit laatste is een klassiek voorbeeld van het nocebo-effect: een diepgewortelde negatieve overtuiging kan je ziek(er) maken en in extreme gevallen zelfs leiden tot de dood. Zo geeft Siegel ook vele voorbeelden waarin de patiënt na een slechte prognose van zijn arts precies ‘op tijd’ sterft, een duivelse self-fulfilling prophecy.

Voor co-creatie van de realiteit zijn geloof, hoop en vertrouwen dus de toverwoorden. Niet alleen figuurlijk, maar ook letterlijk.

© Pascale Bruinen

Deze column is eerder als blog verschenen op http://www.chapeaumagazine.com

mening-over-kwestie-tekst-met-punten-17650706